Đền Vạn – Cửa Rào thuộc bản Cửa Rào 2, xã Xá Lượng (Tương Dương), ngôi đền này đứng chân ở dải đất nơi ngã ba sông, điểm hợp lưu của dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ. Đây là nơi ghi dấu những chiến công của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài – danh tướng dưới thời nhà Trần đã anh dũng hy sinh trong khi chiến đấu chống giặc Ai Lao để giữ yên miền biên viễn, bảo vệ bờ cõi. Đền Vạn - Cửa Rào còn phối thờ linh vị Tam Tòa Thánh Mẫu (một trong Tứ bất tử theo quan niệm dân gian), là nét tín ngưỡng đặc sắc của văn hóa Việt Nam.

Đến với Lễ hội Đền Vạn – Cửa Rào du khách ngoài thưởng ngoạn, vãn cảnh đẹp của ngôi đền có hàng nghìn năm tuổi còn được thưởng thức hương vị ẩm thực mang đậm bản sắc văn hóa vùng cao do chính người dân bản địa chế biến. Theo thống kê, năm nay có khoảng gần 60 gian hàng ẩm thực phục vụ du khách. Chị Vi Thị Giang - chủ một gian hàng cho biết, năm nay thời tiết thuận lợi nên du khách đến trẩy hội rất đông. Các gian hàng ẩm thực gần như đều chật cứng, những món ăn được nhiều du khách ưa thích là những món ăn mang đậm hương vị của người vùng cao. Trong ảnh: Chị Giang đang chế biến món ăn để phục vụ khách.

Dạo quanh các gian hàng ẩm thực chúng ta không khỏi bị cuốn hút bởi hương vị của các món ăn, dẻo thơm nếp mới của cơm lam cùng với hương thơm của lá chuối, của sả, của nếp… hòa quyện vào nhau.

Và không thể thiếu mọc rêu - một trong những món ăn được người dân vùng cao chế biến rất cầu kỳ.

Nhiều món ăn được chế biến công phu và tốn không ít thời gian, trong đó phải kể đến là món "khỏi pá" (gỏi cá) và món súp nòng nọc. Cả 2 món ăn này là những món lạ được nhiều du khách ưa thích. Trong ảnh là món gỏi cá.

Nguyên liệu chính để chế biến món súp nòng nọc gồm: nòng nọc, măng chua và các loại gia vị như mắc khén, lá thì là, ớt cay tươi... nhờ vậy khi ăn có vị rất thơm.

Để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, huyện Tương Dương đã thành lập đoàn liên ngành thường xuyên tổ chức kiểm tra ATTP tại các gian hàng ẩm thực.

Cùng với các món ăn ẩm thực đặc sắc, về với Lễ hội Đền Vạn – Cửa Rào năm nay, du khách còn được tìm hiểu các mặt hàng truyền thống của địa phương được bày bán như: thổ cẩm, dụng cụ đánh bắt cá, các mặt hàng nông sản... Năm nay, Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào được tổ chức quy mô cấp xã, nhưng vẫn đảm bảo đủ các hoạt động để người dân, du khách thập phương được trải nghiệm, được sống trong không khí lễ hội nơi vùng cao, với những nét văn hóa đặc trưng. 

Đình Tuân